Chełmsko Śląskie – Domy Tkaczy

dsc_3896_12_

Chełmsko Śląskie ( niem. Schömberg) jest cichą i spokojną wsią leżącą w województwie dolnośląskim w gminie Lubawka. Pierwsze wzmianki o tym miejscu pochodzą już z 1289 roku – jednak dynamiczny rozwój miejscowości nastąpił dopiero dzięki cystersom z Krzeszowa, którzy stali się jego właścicielami w XIV wieku. Rozwój opierał się głównie na uprawie lnu oraz tkactwie chałupniczym dzięki, któremu będące wtedy miastem Chełmsko Śląskie stało ośrodkiem płóciennictwa i sukiennictwa.

W roku 1707 opactwo sfinansowało wzniesienie zespółu drewnianych domów szeregowych zwanych „Dwunastoma Apostołami”, przeznaczonego dla tkaczy płótna z Czech. Dla tkaczy adamaszku z Bawarii zbudowano domy „Siedmiu Braci”. Parterowe budynki o dwuspadowych dachach krytych gontem wzniesiono w konstrukcji zrębowej z zamkami na jaskółczy ogon. Wejścia z podcieni prowadziły do dwutraktowego wnętrza zbudowanego na planie prostokąta 7,5x15m z sienią, małą izbą, kuchnią oraz warsztatem z krosnami.  Domy dzieliły się na część mieszkalną oraz rzemieślniczą przeznaczoną do pracy. Nad parterem oraz podcieniem – zlokalizowany był strych pełniący funkcję magazynu. Pod sienią znajdowała się piwniczka. Podcień każdego segmentu wsparty na trzech słupach – środkowym oraz dwu bocznych sąsiadujących z słupami domów obok. Szczyty skierowano na południe, a teren za domami opadał w stronę strumienia w którym moczono płótna. Południowy brzeg potoku wykorzystywano do suszenia i wybielania gotowych tkanin.

Do dnia dzisiejszego przetrwało jedenaście malowniczych domów będących kompleksem najlepiej zachowanej zabudowy drewnianej na Dolnym Śląsku – dwunasty zwany „Judaszem” wraz z sześcioma domami „Siedmiu Braci” został zniszczony w pożarze w latach 50 XX wieku. Prace zabezpieczające przeprowadzono w 1933 roku, a ostatnia naprawa i konserwacja miała miejsce w latach siedemdziesiątych. Domy są do dzisiaj zamieszkałe, a w jednym z nich znajduje się Izba Tkacka w której obejrzeć można narzędzia i przybory związane z obróbką lnu.


Fotografie wykonano: 22.10.2016

Źródła:
tl.wroclaw.pl, Dwunastu tkaczy, [dostęp: 11.11.2016]
gorytajemnic.pl, Domy tkaczy w Chełmsku Śląskim, [dostęp: 11.11.2016]
szlakikulturowe.dolnyslask.pl, Chełmsko Śląskie – zespół drewnianych domów: „Dwunastu Apostołów” i „Siedmiu Braci”, [dostęp: 11.11.2016]
atrakcjetechniki.karr.pl, Domy Tkaczy w Chełmsku Śląskim, [dostęp: 11.11.2016]

dsc_3916_12

dsc_3912_12

dsc_3904_12

dsc_3899_12

dsc_3923_12