Jeden z dwóch browarów zlokalizowanych na terenie miasta Tychy – Browar Obywatelski wzniesiono z inicjatywy spółki Brieger Aktien-Brauerei-Gesellschaft pod koniec XIX wieku. Po uruchomieniu zakład bardzo szybko stał się konkurencją dla działającego dłużej Browaru Książęcego.
Produkcję piwa w Browarze Obywatelskim rozpoczęto w roku 1898 – jednak już rok później – w 1899 pomiędzy dwoma tyskimi browarami zawarto największą w ówczesnej Europie konwencję, która dotyczyła ujednolicenia detalicznych cen piwa. W 1918 roku aż 90% akcji Browaru Obywatelskiego trafiło w ręce zarządu Księstwa Pszczyńskiego – Jana Henryka XV Hochberg von Pless, właściciela Browaru Książęcego – co tym samym całkowicie wyeliminowało konkurencję pomiędzy browarami. 1 lutego 1939 Browar Obywatelski wraz z Browarem Książęcym oraz Browarem Piwa Słodowego w Siemianowicach Śląskich wszedł w skład spółki akcyjnej „Książęce Browary S.A. w Tychach”. Roczna produkcja piwa w okresie międzywojennym na terenie Browaru Obywatelskiego wynosiła od 40-50 tysięcy hektolitrów piwa. Podczas II Wojny Światowej browar nie uległ większemu zniszczeniu – bowiem nakaz wysadzenia piwnej fabryki otrzymali kochający złoty trunek Bawarczycy, którzy dla niepoznaki naruszyli tylko kilka mniejszych obiektów. Browar upaństwowiono 1 lutego 1945 roku, a po wojnie – niewielkie zniszczenia pozwoliły na stosunkowo szybkie wznowienie produkcji. Zakład do 1949 roku podlegał Browarowi Książęcemu i produkował jedynie słód. Ponowne warzenia piwa rozpoczęto w 1950 roku. Przez rok Browar Obywatelski stał się samodzielnym przedsiębiorstwem podlegającym Państwowemu Zjednoczeniu Przemysłu Piwowarskiego w Zabrzu. Następnie przez okres dwudziestu czterech lat – od 1951 do 1975 roku zakład przynależał do Tyskich Zakładów Piwowarskich. Do 1 stycznia 1980 podlegał Górnośląskim Zakładom Piwowarskim kiedy to stał się częścią Zakładów Piwowarskich w Tychach. Produkcję piwa na terenie Browaru Obywatelskiego zakończono w 1997 roku, a w kolejnych latach stał się własnością firmy prywatnej. Obecnie na terenie dawnego browaru funkcjonuje park naukowo-technologiczny z przestrzeniami biurowo-konferencyjnymi, co-workingowymi i usługowymi. Wznowiono również warzenie piwa Tichauer, które powstaje na podstawie ponad stuletniej receptury.
Kompleks Browaru Obywatelskiego składa się z kilkunastu budynków, które w lutym 2003 roku wpisano do Rejestru Zabytków (nr A/80/03). Wpis obejmuje słodownię, warzelnię, maszynownię, fermentownię, leżakownię, myjnię i bednarnię, warsztat mechaniczny, starą rozdzielnię elektryczną, młótownię, budynek dyrekcji, kompleks stajni, garaży i stolarni, portiernię oraz studnię głębinową. Architektura zakładu jest różnorodna, a za razem spójna. Dominuje tutaj kontrast pomiędzy surową, ceglaną ścianą, a powierzchniami pokrytymi jasnym tynkiem. Pojawiają się także fragmenty wykonane w konstrukcji muru pruskiego. Część z obiektów swym stylem nawiązuje do detalu średniowiecznego – zarówno romańskiego jak i gotyckiego – zwieńczone masywnym gzymsem arkadowym, który razem z krenelażem tworzy wrażenie architektury obronnej.
Fotografie wykonano: grudzień 2017
Żródła:
browarobywatelski.pl, Historia [dostęp: 05.04.2018]
wikipedia.org, Browar Obywatelski w Tychach [dostęp: 05.04.2018]
zabytkitechniki.pl, Browar Obywatelski [dostęp: 05.04.2018]
